VERİ
Veri toplama
Veri analizi soru sormakla başlar. Bu sorular özellikle öğrencilerin kendi yaşantıları (kendileri, aileleri, komşuları, arkadaşları, vb.) ile ilgili olursa, daha fazla motive olurlar.
Örnek:
Favori şeyler: TV programı, meyve, mevsim, renk, takım, hayvan, dondurma
Sayılar: kardeş, süre (günde izlenen TV programı, uyku), doğum günleri (ay, gün, yıl)
Ölçüler: Boy, kol, kilo, uzun atlama, isimdeki harf sayısı, günlük sıcaklık
Yaş ilerledikçe öğrenciler çeşitli evren/gruplar ve bunlar arasındaki farklılıklar hakkında düşünmeye başlayabilirler (kızlar ve erkekler, öğretmenler ve öğrenciler vb.). Öğrenciler gazete ve dergilerde sıkça kullanılan tipik/ortalama kavramı ile karşılaşırlar (tipik bir aile, öğrenci, sporcu, vb.). Araştırma yaptıklarında, ortalamayı veya tipik değeri neyin ifade ettiğini düşünmeye başlayacaklardır. Bir grubu tanımlamak için çeşitli sorular sorabiliriz ve ne tür sorular sorulacağı o kadar da kolay bir iş değildir. (Örnek: Kaç soru sorulacak? Sorular çoktan seçmeli mi olacak? Açık uçlu sorular nasıl değerlendirilecek? Kaç kişiye sorulacak?)
Öğrenciler veriyi gazetelerden, dergilerden, haritalardan veya internetteki sitelerden (Devlet istatistik enstitüsü vb.) de elde edebilirler.
Verinin Şekli
Verinin şekline bakarak genel olarak ne söyleyebiliriz? Dağılımın merkezi nerede? Veri ne kadar yayılmış veya bir arada toplanmış?
Sınıflandırma ve Veri Analizi
Veri analizinin ilk adımı nesneleri gruplamaktır. Nesneleri pek çok özelliğe göre sınıflandırabiliriz. Örneğin, çiftlik hayvanlarını ayak sayısına göre, bize sağladıkları ürünlere göre (iş yapanlar- öküz, at vb. ve ürün verenler- tavuk, inek vb.), büyüklüklerine göre, renklerine göre, yedikleri besinlere göre gruplandırabiliriz.
Özeliklerine göre nesneleri gruplama
Saç rengi, boy, cinsiyet öğrencilerle ilgili özelliklerdir. Bu özellikler farklı değerler alır (sarı, kahverengi, siyah; uzun, kısa; kız, erkek vb.) Öğretmenler de farklı özelliklere sahip nesnelerle ilgili materyaller oluşturabilirler (Figure 18.12).
Venn diyagramlarını veya tel/ipten yapılma çemberleri kullanarak ortak özelliklere sahip nesneler için kesişim kümesi oluşturulabilir. Bu sayede öğrenciler “ve” ve “veya” kelimelerini kullanarak gruplar oluşturmaya da alışacaklardır.
Etkinlik1: Öğrencilere Kırmızı nesneleri ve üçgen olanları ayrı gruplamaları istenir. Öğrenciler kırmızı üçgenleri hangi gruba dâhil edeceklerini tartışarak, kesişim kümesini oluşturabilir.
Etkinlik 2: Grupları belirleyen özellikler kartlar üzerine yazılabilir (Figure 18.13)
Etkinlik 3: Yukarıdaki etkinliklerde gruplar belirli iken öğrencilerden nesneleri uygun olan gruba yerleştirmesi isteniyordu. Grup özelliği gizli tutularak bunu öğrencilerin bulması istenebilir. Örneğin, öğretmen öğrencileri belirli bir özelliğe göre (kot pantolon giyenler/giymeyenler; gözlüklüler/gözlüksüzler) iki gruba ayırmaya başlar. Belli sayıda öğrenciyi grupladıktan sonra, bir sonraki öğrenciye hangi gruba geçmesi gerektiği sorulur.
Etkinlik 4: 2. Etkinlik özelliklerin isimlerinin bulunduğu kartlar ters çevrilerek, öğrencilerden tahmin yapmaları istenebilir. Ancak tahmin ettikleri özelliği sesli söylemek yerine, o özelliğe uygun nesneyi gruba koyması istenebilir ve bu sayede tahmininin doğruluğu hakkında dönüt verilebilir.
Etkinlik 5: Dört nesne seçiniz ve bunlardan üçünün belli özelliklere göre birbirine benzer olmasını sağlayınız (örn: Figure 18.14). Öğrencilerden hangi nesnenin farklı olduğunu bulmalarını isteyiniz, birden fazla doğru cevap olabilir, öğrencilerin nasıl akıl yürüttüğü üzerine tartışmaya ağırlık verin.
Fark Oyunları
Kim elimde uttuğum şekle benzer bir şekil gösterebilir? Nasıl benziyor?
Kim elimde uttuğum şekilden farklı bir şekil gösterebilir? Nasıl farklı?
Kim elimde uttuğum şekilden tek bir özelliğe göre farklı bir şekil gösterebilir?
Kim elimde uttuğum şekilden iki özelliğe göre farklı bir şekil gösterebilir?
Etkinlik 1: Fark treni- İlk koyduğumuz nesne trenin ilk vagonu olsun. Bir sonraki vagonu bu nesneden tek bir özelliğe göre farklılık gösteren bir nesne ile oluşturun. Bir sonraki vagonu ise önceki vagondan tek bir özelliğe göre farklılık gösteren nesne ile oluşturun (Figure 18.16).
Grafik Gösterimler
Grafik oluştururken önemli olan açık ve kolay anlaşılır olmasıdır. Şatafatlı başlıklar veya güzel çizimlerden ziyade grafiğin veri seti hakkında doğru ve anlaşılır bilgi vermesidir önemli olan. Öğrenciler aynı veri seti için hazırlanmış farklı grafikleri incelediklerinde hepsinde benzer mesajın verildiğini kolaylıkla görebileceklerdir (Figure 18.17).
Sütun Grafiği
Küçük yaştaki öğrencilerle yapılan sütun grafiklerinde sütunların her bir nesneyi temsil eden parçalardan (kare, çubuk, nesne gibi) oluşması önemlidir (Figure 18.18).
Grafik çeşitleri: Gerçek nesnelerden oluşan grafikler (nesne grafiği), Şekil grafiği (nesnelerin resimlerinden oluşan),
Grafiği hakkında tartışma: “Sınıfımızdaki ayakkabı çeşidi grafiğine bakarak ne söyleyebiliriz?”
Gerçek bilgiler: Çoğu öğrenci spor ayakkabı giyiyor
Yorum: Bu sınıftaki öğrenciler deri ayakkabı giymeyi sevmiyor
Bu fark önemlidir.
Aritmetik Ortalama
Eşit paylaşım: Aritmetik ortalama toplam puanın tüm bireylere eşit olarak dağıtıldığı durumda her bir bireyin alacağı puan olarak da tanımlanabilir (Figure 18.28, Figure 18.29).
Örnek: N=6 arkadaş 180 tane oyun kartını aralarında eşit olarak paylaşıyorlar. Her birine kaç tane kart düşer?
Denge noktası: Aritmetik ortalama dağılımdaki denge noktası olarak da tanımlanabilir (Figure 18.30, Figure 18.31).
Örnek: N=4
2, 2, 6, 10
μ = <v:imagedata o:title="" src="file:///C:UsersechelonAppDataLocalTempmsohtmlclip1